Εκδήλωση: “Γιάννης Μπεχράκης Ο Άνθρωπος πίσω από την εικόνα”, (10/2/2016 Συνεδριακό κέντρο ΓΓΕΕ, 13:00)
Ο Γιάννης Μπεχράκης είναι ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους φωτορεπόρτερ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Με τον φακό του έχει απαθανατίσει τα σημαντικότερα πολιτικά, πολεμικά, αθλητικά και κοινωνικά γεγονότα των τελευταίων 25 ετών.
Με αφορμή την εκδήλωση που θα πραγματοποιήσει προς τιμήν του η ΓΓΕΕ την επόμενη Τετάρτη, 10 Φεβρουαρίου 2016 και ώρα 13:00, στο συνεδριακό της κέντρο, η συντακτική ομάδα των πέντε ξενόγλωσσων δελτίων της ΓΓΕΕ μίλησε μαζί του για τη φωτογραφία, την πορεία του και τα γεγονότα που τον σημάδεψαν.
Ε: Εργάζεστε ως φωτορεπόρτερ εδώ και 25 χρόνια. Πώς ξεκίνησαν όλα;
Α: Ουσιαστικά ξεκίνησε από το όνειρό μου να κατανοήσω την ανθρωπότητα και να ανακαλύψω ξένους προορισμούς και πολιτισμούς. Αποφάσισα να ασχοληθώ με την φωτογραφία στα 24 μου χρόνια και να την χρησιμοποιήσω ως εργαλείο για να εκπληρώσω το όνειρό μου. Εργάστηκα για ένα χρόνο περίπου ως εμπορικός φωτογράφος χτίζοντας μια καλή καριέρα. Ώσπου μια μέρα πήγα στον κινηματογράφο να δω την ταινία «Under Fire» με τον Gene Hackman και τον Nick Nolte, μια ταινία που βασίζεται στην πραγματική ιστορία ενός δημοσιογράφου και ενός φωτορεπόρτερ που κάλυψαν τα γεγονότα στην Νικαράγουα την δεκαετία του ΄80. Ο φωτορεπόρτερ τράβηξε φωτογραφίες που έδειχναν τους στρατιώτες να εκτελούν τον συνάδελφό του. Αφού διακινδύνευσε τη ζωή του αρκετές φορές, ο φωτορεπόρτερ κατάφερε να μεταφέρει το υλικό στις ΗΠΑ και να το προβάλλει στο εθνικό τ/δ . Αυτό άλλαξε την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Νικαράγουα και μέσα σε ένα μήνα ανατράπηκε ο δικτάτορας Σομόζα και επικράτησε η δικαιοσύνη. Όταν βγήκα από τον κινηματογράφο εκείνο το βράδυ το 1984, γνώριζα τι ήθελα να κάνω με τη ζωή μου. Πιστεύω πραγματικά ότι το φωτορεπορτάζ και η δημοσιογραφία, όταν βρίσκονται στα σωστά χέρια μπορούν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο.
Ε: Υπάρχει κάποια εικόνα ή κάποια ημέρα από το έργο σας που ξεχωρίζει για εσάς; Πώς άλλαξε την προοπτική σας;
Α: Είναι πολλές οι στιγμές, οι ημέρες και οι εικόνες. Και εύχομαι ότι θα υπάρξουν πολλές ακόμη στο μέλλον.
Ε: Βρεθήκατε στην πρώτη γραμμή στις εμπόλεμες ζώνες ανά τον κόσμο και υπήρξατε μάρτυρας σε εγκλήματα, γενοκτονίες, θανάτους και μεγάλης απόγνωσης. Σκεφτήκατε ποτέ να μην απαθανατίσετε κάποια στιγμή θηριωδίας; Γιατί;
Α: Η αποστολή μου είναι να καταγράφω και να μοιράζομαι όλες τις στιγμές ανθρωπιάς και απανθρωπιάς.
Ε: Έχετε ζήσει το δράμα των προσφύγων σε διάφορα μέρη ανά τον κόσμο. Τώρα η ιστορία αυτή εκτυλίσσεται στη χώρα σας και λάβατε μάλιστα το Βραβείο του Φωτορεπόρτερ της Χρονιάς από την ε/φ The Guardian, για τις εκπληκτικές σας φωτογραφίες. Πόσο μεγάλη ήταν η πρόκληση να καλύψετε μια τέτοια ιστορία; Ποια είναι η άποψή σας για κάποιου είδους πρωτοβουλίες, όπως η υποψηφιότητα των κατοίκων των ελληνικών νησιών για το Νόμπελ ειρήνης;
Α: Ο συναισθηματικός αντίκτυπος ήταν καταστροφικός. Υπέφερα από εφιάλτες και αϋπνία. Κατά καιρούς αισθανόμουν ένοχος για το ότι δεν μπορούσα να κάνω περισσότερα για να βοηθήσω αυτούς τους ανθρώπους. Υπήρξα μάρτυρας της φυγής των προσφύγων σε διάφορα μέρη ανά τον κόσμο τα τελευταία 25 χρόνια και γνωρίζω καλά πόσο δύσκολο είναι για την πλειοψηφία όσων εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον πόλεμο, την φτώχεια και την καταδίωξη. Η εμπειρία μου από την κάλυψη της προσφυγικής κρίσης φέτος με έχει ανταμείψει πολύ τελικά. Ανακάλυψα για ακόμη μια φορά ότι υπάρχει ακόμη ανθρωπιά. Εκατοντάδες Έλληνες και ξένοι εθελοντές συνέρρευσαν στην Ελλάδα για να βοηθήσουν. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βοήθησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Πολλοί από αυτούς που βοήθησαν τους πρόσφυγες, αναγνώρισαν ότι οι φωτογραφίες μου και οι φωτογραφίες άλλων συναδέλφων τους ώθησαν να εμπλακούν. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρώπη αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη προσφυγική κρίση από τον Β΄ΠΠ και ο αριθμός όσων εκτοπίζονται βίαια ανά τον κόσμο υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 60 εκατομμύρια την περασμένη χρονιά. Πιστεύω ότι αυτές οι μαζικές μετακινήσεις αποτελούν πολύ σημαντική είδηση για όλο τον κόσμο, από τους απλούς ανθρώπους στην Ασία μέχρι τις μεγάλες επιχειρήσεις στην Ευρώπη. Μια μετακίνηση αυτού του βεληνεκούς εξελίσσει το ανθρώπινο και πολιτιστικό τοπίο στον πλανήτη μας.
Ε: Πώς απαντάτε στην κριτική που αντιμετωπίζουν ορισμένες φορές οι φωτορεπόρτερ ότι, αντί να βοηθούν όσους έχουν ανάγκη, δίνουν έμφαση στην αποστολή τους; Υφίσταται κώδικας δεοντολογίας για το φωτορεπορτάζ; Πού θα τραβούσατε μια διαχωριστική γραμμή;
Α: Εάν αισθανθώ ότι πρέπει να αναμειχθώ πρακτικά στο να βοηθήσω ανθρώπους, το κάνω χωρίς κανένα δισταγμό. Πιστεύω ότι το ίδιο ισχύει και για την πλειονότητα των συναδέλφων μου. Εάν για παράδειγμα φτάσει μια λέμβος στην ακτή και υπάρχουν εθελοντές και ναυαγοσώστες, είναι φυσιολογικές οι συνθήκες και οι πρόσφυγες δεν αντιμετωπίζουν κάποιον άμεσο κίνδυνο, τότε βγάζω φωτογραφίες. Ξέρω ότι αυτές οι φωτογραφίες ενέπνευσαν πολλούς ανθρώπους να έρθουν να βοηθήσουν και αυτή είναι η αποστολή μου. Το έργο μου βασίζεται στα προσωπικά μου ιδεώδη ως ανθρώπου αλλά και στα υψηλότερα δημοσιογραφικά ιδεώδη.
Ε: Αισθάνεστε ακόμη ότι περπατάτε σε «αχαρτογράφητα νερά»; Σκεφτήκατε ποτέ να αφήσετε την αποστολή σας;
Α: Λατρεύω να «περπατώ» σε «αχαρτογράφητα νερά». Δυστυχώς θα πρέπει κάποια μέρα να σταματήσω, αλλά εύχομαι να εμπνεύσω άλλους να συνεχίσουν.