Τοποθέτηση στη 2η Συνεδρίαση της Διαρκούς Μόνιμης Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής στις 12 Ιουνίου

Τοποθέτηση του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη στη 2η Συνεδρίαση της Διαρκούς Μόνιμης Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής στις 12 Ιουνίου

Συζήτηση επί του σχεδίου νόμου για την ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο

Αξιότιμα μέλη της Επιτροπής,

Αγαπητές και αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Σας καλωσορίζω και εγώ στη δεύτερη συνεδρίαση της Διαρκούς Μόνιμης Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής των Ελλήνων, όπου έχω την τιμή να συζητήσουμε σήμερα μαζί για το Σχέδιο Νόμου, που έχω καταθέσει, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοσιότητας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο.

Σε μια χώρα που συχνά ακούμε, ότι ψηφίζονται νόμοι που δεν εφαρμόζονται, πολλές δεκαετίες το έχουμε ακούσει, πολλές φορές, έχουμε το παράδειγμα του ν.5005/2022 που διαψεύδει αυτό το αξίωμα. Ένας νόμος που ψηφίστηκε και εδώ και 2,5 χρόνια εφαρμόζεται. Έχουν ακολουθήσει εφαρμοστικές ΚΥΑ, Υπουργικές Αποφάσεις, πραγματοποιήθηκαν προγράμματα ενισχύσεων. Ο νόμος εγκαθίδρυσε καθεστώς διαφάνειας στην ιδιοκτησία και στο διευθυντικό προσωπικό των εντύπων και ηλεκτρονικών μέσων, ενέταξε και καταχώρησε έντυπα και ιστοσελίδες στα Μητρώα. Η διαφάνεια που υπερασπίζεται ο ν.5005/2022 και ακόμη περισσότερο ενισχύουν οι τροποποιήσεις που συζητάμε σήμερα, για την Κυβέρνηση αυτή, όλα αυτά αποτελούν ταυτοτικό ζήτημα.

Να ξέρουμε και εμείς και οι πολίτες σε ποιον ανήκει, πριν και πάνω από όλα, κάθε Μέσο, πού ακριβώς πηγαίνουν τα χρήματα των πάσης φύσεως κρατικών ενισχύσεων και της κάθε διαφήμισης. Αλλά και ποιος είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία και το περιεχόμενο ενός εντύπου ή μιας ιστοσελίδας.

Αντίστοιχα, επιμένουμε στην περαιτέρω διασφάλιση των θέσεων εργασίας και στη γενικότερη κατεύθυνση της μείωσης της γραφειοκρατίας για τα ΜΜΕ, με ενίσχυση, όμως, των ελέγχων για τη συμμόρφωση στον νόμο.

Συζητάμε, λοιπόν, για πράγματα που πριν από αυτόν τον νόμο δεν υπήρχαν. Λύνονται εκκρεμότητες δεκαετιών, είδαμε ωστόσο ότι πρέπει να γίνουν κάποιες βελτιώσεις. Για εμάς, αυτός είναι και ο σωστός τρόπος νομοθέτησης. Ουσιαστικά, δηλαδή, νομοθέτηση όχι δογματικά, αλλά προσπαθώντας συνεχώς να βελτιώσουμε το τί ισχύει στην πράξη.

Θα ήθελα ξεκινώντας τη σημερινή συνεδρίαση, παρουσία των αξιότιμων εκπροσώπων των φορέων, να ξεκαθαρίσω και με αυτό τον τρόπο, ίσως και να προλάβω μία λογική απαίτηση ή κάποια ερωτήματα ή ανησυχίες που πηγάζουν κυρίως από τον χώρο του περιφερειακού τύπου:

Ο τίτλος του σχεδίου νόμου αναφέρει τροποποιήσεις και του ν. 3548/2007, χωρίς ωστόσο να προχωρά σε βαθιές τομές. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ακούστε, ο ν.3548/2007 αποτελεί το ρυθμιστικό θεμέλιο του περιφερειακού τύπου. Η μετάβαση από τον ν.3548/2007 στον ν.5005/2022 επιτυγχάνεται με τη θέσπιση του αντίστοιχου υπομητρώου περιφερειακού Τύπου. Πυρήνας ενδιαφέροντος του περιφερειακού Τύπου, αλλά και βασικό προαπαιτούμενο της βιωσιμότητάς του αποτελεί η υποχρεωτική δημοσίευση των κρατικών διακηρύξεων στα έντυπά τους. Αν αυτό σταματήσει, είναι βέβαιο ότι μεγάλο ποσοστό αυτών των εντύπων θα κινδυνεύσει με κλείσιμο.

Πέραν όμως από αυτό, η δημοσίευση μιας κρατικής διακήρυξης στα έντυπα της περιφέρειας ενισχύει τη διαφάνεια των διαδικασιών εκτέλεσης δημόσιων έργων αφού, εκτός των άλλων, καθιστά την πληροφορία προσβάσιμη στο σύνολο του πληθυσμού, συμπεριλαμβάνοντας και τους ανθρώπους που ίσως δεν έχουν τη γνώση και την επάρκεια πλοήγησης στα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και στο διαδίκτυο.

Τί συνέβαινε μέχρι σήμερα; Η υποχρεωτικότητα δημοσίευσης των κρατικών διακηρύξεων στις περιφερειακές εφημερίδες καταργήθηκε το 2016, ενώ στη συνέχεια διατηρήθηκε με αλλεπάλληλες παρατάσεις που δίνονταν από την Πολιτεία, η τελευταία των οποίων λήγει 31/12 του τρέχοντος έτους, του 2025.

Καθώς, λοιπόν, το καθεστώς των υποχρεωτικών δημοσιεύσεων των διακηρύξεων δεν είναι μόνιμο μέχρι σήμερα, δεν ήταν ούτε και είναι μέχρι σήμερα δυνατόν, να στηριχθεί μία ριζική νομοθετική παρέμβαση στον ν.3548/2007, αν προηγουμένως δεν επιλύονταν οριστικά αυτή η εκκρεμότητα.

Στην πραγματικότητα αν αυτή η υποχρεωτικότητα καταργηθεί, οι όποιες θεσμικές παρεμβάσεις στον ν.3548/2007 δεν θα είχαν κάποια ιδιαίτερη αξία, και θα είναι στην ουσία άνευ αντικειμένου εφαρμογής.

Θέλω, λοιπόν σήμερα εδώ να σας ανακοινώσω ότι η Κυβέρνηση αποφάσισε να προσδώσει μόνιμο χαρακτήρα στην υποχρεωτικότητα των κρατικών δημοσιεύσεων στον περιφερειακό Τύπο.

Έχουμε, ήδη, συμφωνήσει τη σχετική διάταξη με το Υπουργείο Ανάπτυξης και τον Υπουργό Τάκη Θεοδωρικάκο και αυτή αναμένεται να έρθει στη Βουλή τις επόμενες εβδομάδες, σε δικό του νομοσχέδιο, δηλαδή του Υπουργείου Ανάπτυξης. Αυτό, αποτελεί μια πολιτική επιλογή έμπρακτης στήριξης του έντυπου περιφερειακού τύπου και ενίσχυσης της βιωσιμότητάς του, παρά το γεγονός ότι στη δημόσια διαβούλευση υπήρχαν πολλά σχόλια ιδιωτών που ζητούσαν την κατάργηση της υποχρεωτικής δημοσίευσης.

Εμείς δεν επιλέγουμε αυτό, ούτε την παράταση πλέον, κάθε χρόνο, δηλαδή, να υπάρχει ανάγκη νομοθέτησης για παρατάσεις ούτε αοριστίες, αντίθετα στηρίζουμε τον Περιφερειακό Τύπο στην πράξη.

Έχοντας, λοιπόν, αυτό ως δεδομένο θέλω να σας ανακοινώσω ότι μετά την ψήφιση της παραπάνω ρύθμισης ξεκινούμε την προετοιμασία μιας συνολικής τροποποίησης του ν.3548/2007, λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις των ενώσεων που κατά καιρούς μας έχουν καταθέσει και ανοίγοντας φυσικά μια ουσιαστική διαβούλευση μαζί τους.

Το ίδιο ισχύει και για αλλαγές που ενδεχομένως να χρειάζονται τροποποιήσεις που αποτελούν ζητήματα που οι ενώσεις έχουν θέσει και σε εμάς στη διαβούλευση.

Προς απόδειξη τούτου, μάλιστα, αποσύρθηκε το άρθρο 27 του σχεδίου νόμου που κατατέθηκε στη διαβούλευση, ενώ στο σχέδιο νόμου συμπεριλαμβάνεται εξουσιοδοτική διάταξη για έκδοση ΚΥΑ, με αντικείμενο τον καθορισμό των τεχνικών προδιαγραφών και των μεθόδων εκτύπωσης των εντύπων.

Κλείνοντας, νιώθω την ανάγκη να τονίσω ενώπιόν σας, πως το νομοσχέδιο που εισηγούμαστε σήμερα είναι το πρώτο -το είπα και στις 11/6- από μια σειρά από σημαντικές θεσμικές και νομοθετικές παρεμβάσεις στο πεδίο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης που θα ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα, εντός του 2025. Και είμαι βέβαιος ότι σε συνεργασία μαζί σας θα μπορέσουμε να επιτύχουμε ακόμη περισσότερες στοχευμένες παρεμβάσεις για τον κλάδο και τους εργαζόμενους.

Ευχαριστώ πολύ.

• Δευτερολογία

Ευχαριστώ πάρα πολύ, περισσότερο για τις εποικοδομητικές παρατηρήσεις τους εκπροσώπους των φορέων, των δημοσιογράφων, των έντυπων, των μέσων, των ιστοσελίδων, των καναλιών, των ραδιοφώνων.

Πολύ σύντομα κάποια σχόλια – απαντήσεις σε όσα ακούστηκαν. Πρώτον, για το πιο συζητημένο που έχει να κάνει με τις δημοσιεύσεις, ναι νομοθετική παρέμβαση θα είναι, σε ένα από τα τρία επόμενα νομοσχέδια, τα οποία θα ψηφιστούν μέχρι το 2025. Ο στόχος είναι στο πρώτο, δηλαδή σε αυτό που θα είναι για τη δημόσια τηλεόραση, που μετά από χρόνια θα έχουμε και κάποιες μόνιμες αυξήσεις. Αλλά αυτό δεν είναι το μοναδικό. Θα είναι και πολλά ακόμα, τα οποία είναι κατόπιν αιτημάτων των εργαζομένων της ΕΡΤ και της διοίκησης. Σε αυτό το νομοσχέδιο ιδανικά θέλουμε να βάλουμε τις αλλαγές του ν.3548/2007 για την κατοχύρωση και την επαναφορά μετά από 10 χρόνια αυτού του αιτήματός σας. Το λέω ενώπιον της Βουλής. Γιατί θα γίνει έτσι; Γιατί έπρεπε πρώτα να περάσει η τροπολογία του Υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία είναι ήδη σε διαβούλευση. Οπότε γι’ αυτό γίνεται έτσι και δεν είναι σε αυτόν τον νόμο, ούτως ή άλλως είναι και μια διαφορετική διαδικασία. Και εκεί μέσα, θα έχουμε άλλες ρυθμίσεις και τροποποιήσεις, όπως για παράδειγμα τον αριθμό πώλησης των φύλλων, τρόπους κατανομής των κρατικών δημοσιεύσεων, ο τρόπος τιμολόγησης, ο χρόνος εξόφλησής τους, όλα αυτά τα οποία έχετε αιτηθεί κατά καιρούς με τον σωστό τρόπο, για να έχουμε και εκεί μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση.

Αυτό που θέλω να πω. Ακούστηκαν πάρα πολλά σχόλια για τις κρατικές διαφημίσεις. Η αλήθεια είναι ότι μέχρι πρότινος αυτό το οποίο είχαν υποχρέωση τα προγράμματα, πολλές φορές δεν το τηρούσαν ή υπήρχαν πολλές καταγγελίες τα προηγούμενα χρόνια και σχετικά πρόσφατα. Αυτό λοιπόν το οποίο κάναμε είναι τον έλεγχο μέσω της e-ΠΑΣΙΘΕΑ, της αρμόδιας πλατφόρμας, όπου υποχρεούνται αυτοί οι οποίοι τρέχουν τα προγράμματα στη συνέχεια να κάνουν απολογιστικά μια καταγραφή των διαφημίσεων. Αυτό το οποίο δεσμεύομαι εγώ είναι να δούμε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε για τον ελεγκτικό μηχανισμό και οι σχετικές κυρώσεις, σε περίπτωση που ολοκληρωθεί ένα διαφημιστικό πρόγραμμα και δεν τηρηθούν τα ποσοστά ανάλογα με τα μέσα.

Τί είναι τα μητρώα; Το λέω ξανά, γιατί ακούστηκαν διάφορες υπόνοιες ή αιτιάσεις, ότι «ελέγχετε τα μέσα και αν δεν σας αρέσουν τα μέσα» -που δεν είναι έλεγχος, αν μας αρέσουν ή όχι, είναι έλεγχος από υπηρεσιακούς παράγοντες για τυπικά κριτήρια. Αν είναι κάποιος στο μητρώο μπορεί να παίρνει διαφημίσεις και κρατικές επιχορηγήσεις. Δεν σταματάει να κυκλοφορεί. Δεν σταματάμε την κυκλοφορία καμίας εφημερίδας, κανενός περιοδικού, κανενός μέσου, ιστοσελίδας ή οτιδήποτε. Αυτοί οι οποίοι είναι στα μητρώα, είναι αυτοί οι οποίοι δικαιούνται να πάρουν τα λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων. Πώς τα δίνουμε τα λεφτά αυτά; Αυτά τα περίπου 70 εκατομμύρια που έχουμε δώσει τα τελευταία χρόνια; Με αντικειμενικά κριτήρια, δηλαδή επιστροφή του κόστους του χαρτιού. Πόσα έδωσε μια εφημερίδα για χαρτί; Τόσα θα τα πάρει. Όλες οι εφημερίδες που είναι στο Μητρώο, ακόμα και κομματικές εφημερίδες, άλλων κομμάτων, όπως είναι ο Ριζοσπάστης, εφημερίδες, οι οποίες δεν κοιτάμε προφανώς που ανήκουν. Αντίστοιχα και με τον τζίρο με το ΕΔΟΕΑΠ το 2%. Πόσο είναι ο τζίρος από την ΑΑΔΕ; Τόσα είναι τα λεφτά. Μπορούν να το επιβεβαιώσουν όλα τα μέσα και σκληρά αντιπολιτευόμενα μέσα. Έτσι, λοιπόν, σεβόμαστε τα λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων, γιατί τα κατανέμουμε σε αυτούς οι οποίοι πληρούν κάποιες προδιαγραφές και με αντικειμενικά κριτήρια. Εδώ, όπως αντιλαμβάνεστε από τον πολύ έντονο και ουσιαστικό, αλλά και πολιτισμένο διάλογο από την πλευρά των φορέων και της συντριπτικής πλειονότητας των κομμάτων, υπάρχει μια ανάγκη για μια ισορροπία. Υπάρχουν δηλαδή φορείς, οι οποίοι θέλουν να είμαστε πιο επιεικείς. Υπάρχουν και φορείς, οι οποίοι θέλουν να αυστηροποιήσουμε τα κριτήρια. Εμείς ακούσαμε τις προτάσεις τους στη δημόσια διαβούλευση και καταλήξαμε σε αυτή τη νομοθέτηση, στο σωστό. Σε αυτό, το οποίο θεωρούμε ότι είναι δίκαιο. Τί θέλουμε να πετύχουμε; Δεν θέλουμε να εξοντώσουμε τα μέσα. Γι’ αυτό και το 80% όσων λειτουργούν και κυκλοφορούν είναι στο μητρώο. Αυτό τί δείχνει; Ότι δεν είμαστε τιμωρητικοί, όταν 20% δεν είναι στο μητρώο. Αλλά το ότι υπάρχει και ένα 20% που δεν είναι στο μητρώο -που δεν είναι κάτι που μας χαροποιεί- δείχνει ότι και οι έλεγχοι μας δεν είναι για τα μάτια του κόσμου. Είναι ουσιαστικοί έλεγχοι και είναι έλεγχοι υπηρεσιακών παραγόντων. Ξεκάθαρα, το λέω ξανά, ότι εμείς αυτό το οποίο ελέγχουμε είναι τον αριθμό των συνδρομητών. Βέβαια, στο πλαίσιο του ελέγχου η υπηρεσία δεν κρατάει τα ονόματα, δεν ζητάει να δει, να ελέγξει τα ονόματα, δεν καταγράφονται κάπου τα ονόματα. Το λέω για να καταγραφεί ξανά. Αυτό, μπορούμε και νομοτεχνικά να το δούμε για να μην έχουμε καμία παρανόηση για τα προσωπικά δεδομένα.

Και κλείνω επειδή σας έχω εδώ, είτε με τηλεδιάσκεψη, έχουμε κάνει πολλές συναντήσεις, συσκέψεις με τα αιτήματά σας. Ο λόγος που διήρκησε το κομμάτι των πρωτολογιών περίπου μία ώρα, χωρίς να το καταλαβαίνει η κυρία Τσαπανίδου, θεωρώ ότι αυτό είναι πολύ τιμητικό για την κυβέρνηση και για τη νομοθέτηση μας, ενώ ακούστηκαν και επισημάνσεις και παρατηρήσεις και όχι μόνο θετικά, αλλά ναι ακούστηκαν θετικά, γιατί αυτό σημαίνει ότι δεν είναι «μαύρη» η εικόνα, κάνουμε και πράγματα καλά και βελτιώνουμε πράγματα. Είναι γιατί, εμείς σεβαστήκαμε από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα, τη δημόσια διαβούλευση. Αυτό που είχαμε στο μυαλό μας ως νομοθέτημα σε σχέση με αυτό που φέρνουμε στην Ολομέλεια της Βουλής, έχει αλλαγές. Και οι αλλαγές αυτές προέρχονται από αιτήματα τα οποία κατατέθηκαν στη δημόσια διαβούλευση από τους ανθρώπους που είναι εδώ, τα διοικητικά τους συμβούλια, τις ενώσεις των δημοσιογράφων, όλους όσοι συμμετείχαν στη δημόσια διαβούλευση. Σεβόμαστε όλο αυτό το οποίο συμβαίνει και μάλιστα ακόμα και πράγματα τα οποία θα ειπωθούν, ειπώθηκαν σήμερα ή θα ειπωθούν και αύριο, μπορεί να καταλήξουν σε ακόμα περισσότερες βελτιώσεις την επόμενη εβδομάδα, όπου πρώτα ο Θεός θα εισαχθεί το νομοσχέδιο προς συζήτηση.

Δεν θέλω να μπω σε μια διαδικασία απάντησης, σε μια διαδικασία, όπου οι άνθρωποι ήρθαν να κάνουμε μια συζήτηση, οι εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών ομάδων και σε αυτή τη διαδικασία, που θεωρώ ότι είναι μία αληθινά δημοκρατική διαδικασία, κατηγορηθήκαμε μέχρι και για γκεμπελίσκοι και για υμνητές του Γκέμπελς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και ο λόγος που δεν θα το κάνω είναι, γιατί οι άνθρωποι αυτοί έχουν σπίτια, οικογένειες, δουλειές και δεν θέλω να τους βάλω στη βάσανο μίας ακόμη αντιπαράθεσης. Το μόνο που θα πω κλείνοντας είναι ότι χαίρομαι που ακούω την πρόεδρο κυρία Κωνσταντοπούλου να λέει ότι σέβεται τους βουλευτές και ειδικά τις γυναίκες βουλευτές. Ελπίζω στο εξής να σέβεται και εκείνες οι οποίες εκλέγονται για να είναι στην ελληνική Βουλή και στο τέλος της ημέρας αυτές που εκλέγονται, Κυρία Κωνσταντοπούλου, να είναι στη Βουλή αυτές και όχι οι συγγενείς και οι φίλοι σας. Να είστε καλά.