Συνέντευξη στην Liberal

Συνέντευξη του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ  και Κυβερνητικού Εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη στην Liberal και την δημοσιογράφο Λίδα Μπόλα

Το μεταναστευτικό επανέρχεται στο προσκήνιο, κύριε Εκπρόσωπε. Έχουμε αύξηση ροών, που έχουμε πολλά χρόνια να δούμε. Πώς σκοπεύει να τη διαχειριστεί η Κυβέρνηση και τί δυνατότητες υπάρχουν από εδώ και πέρα;

Όπως ανακοίνωσε και ο Πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής, θα ακολουθήσουμε το δρόμο που ακολουθήσαμε σε προηγούμενες κρίσεις και η στρατηγική μας ήταν αποτελεσματική, αυτόν της λήψης μέτρων, λόγω έκτακτων συνθηκών, με τα οποία θα σταλεί ένα μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις, ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο ανοχής αυτής της κατάστασης.

Σε αυτή την λογική, αποφασίσαμε και στη συνέχεια νομοθετήσαμε, την αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου, αρχικά για τρεις μήνες, για όσους φτάνουν στην Ελλάδα από τη Βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα. Επίσης, προχωρούμε τη δημιουργία μίας -σε πρώτη φάση- μόνιμης κλειστής δομής στην Κρήτη για την αντιμετώπιση του φαινόμενου και τοπικά. Και αυτά, ενώ συνεχίζονται οι συζητήσεις με τη Λιβύη, τόσο με τη νόμιμη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και με την κυβέρνηση της Βεγγάζης.

Από εκεί και πέρα, κλιμακωτά όσο αποδίδουν αυτά τα μέτρα και μαζί με τα «χτυπήματα», στο πλαίσιο της εφαρμογής του νόμου για να μην παρεξηγηθώ, στους λαθροδιακινητές και στις μεθόδους που ακολουθούν, θα δούμε τί άλλο μπορούμε να κάνουμε.

Είναι σίγουρο ότι οι ελληνικές θέσεις για το μεταναστευτικό, όπως δικαιώθηκαν στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, μέσα από τις τελευταίες εξελίξεις δικαιώνονται, όλο και περισσότερο. Εμάς μας ενδιαφέρει η προστασία των ελληνικών συμφερόντων και των συμφερόντων των Ελλήνων πολιτών. Αυτό βάζουμε πάνω απ’ όλα. Το δείξαμε πριν από κάποια χρόνια στον Έβρο. Το δείξαμε σε άλλες περιπτώσεις αντίστοιχων καταστάσεων. Το αποδεικνύουμε και τώρα.

Φοβάστε ότι μπορεί να δούμε μια κρίση αντίστοιχη με την κρίση που αντιμετώπισε η χώρα προ δεκαετίας ή είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για κάτι τέτοιο; Φοβάστε ότι το σχέδιο με τα κλειστά κέντρα κράτησης μπορεί να δημιουργήσει αντιδράσεις και σε τοπικό επίπεδο που επίσης έχουμε δει στο παρελθόν;

Είναι μια κρίση, η οποία δημιουργείται από εξωγενείς παράγοντες και όταν υπάρχουν κρίσεις και έκτακτες καταστάσεις -δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα την οποία εκλήθη να διαχειριστεί πολλές φορές αυτή η Κυβέρνηση και αυτός ο Πρωθυπουργός- κάνουμε σταθμίσεις. Αυτή τη στιγμή η απόλυτη προτεραιότητα είναι το συμφέρον της χώρας και των πολιτών. Προφανώς, εμείς δεν είμαστε η κυβέρνηση της Μόριας και της Ειδομένης και των κέντρων της ντροπής. Είμαστε, όμως, η Κυβέρνηση που αντιμετώπισε την κρίση στον Έβρο και τις υβριδικές απειλές των λαθροδιακινητών στο Αιγαίο.

Άρα, στο τέλος της ημέρας μας ενδιαφέρει η αποτελεσματικότητα. Θα κάνουμε ό,τι πρέπει, λοιπόν, για να διαφυλάξουμε τα συμφέροντα της πατρίδας και των Ελλήνων πολιτών. Το επαναλαμβάνω. Σε αυτό δεν πρόκειται να κάνουμε εκπτώσεις. Δεν πρόκειται να βάλουμε τίποτα άλλο στο ζύγι, μπροστά σε αυτό.

Μέχρι στιγμής το μήνυμα που και η Ελλάδα και η Ευρώπη στέλνουν στη Λιβύη φαίνεται να μην εισακούεται, το αντίθετο. Υπάρχει μια εξήγηση από την Αθήνα, γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί βλέπουμε αυτή τη στάση από τη Λιβύη; Πιστεύετε ότι θα έχει αντίκτυπο και σε διπλωματικό επίπεδο στις σχέσεις της χώρας μας με την Λιβύη;

Το διπλωματικό κεφάλαιο της Ελλάδας αποδεικνύεται μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο, σε μια περίοδο τεράστιων κρίσεων. Δείτε για παράδειγμα, τη θέση της Αιγύπτου για το ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, ή την επίσημη θέση για ακόμα μια φορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό σίγουρα έχει οδηγήσει τη Λιβύη και ειδικά την όποια συζήτηση για το ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο στο περιθώριο. Τώρα, το να ερμηνεύσω τα κίνητρα της άλλης πλευράς δεν είναι, ούτε δική μου δουλειά, ούτε νομίζω ότι θα προσφέρει κάτι στη δημόσια συζήτηση από μένα. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι όλες αυτές οι εξελίξεις είναι άλλη μια τρανή απόδειξη ότι η διπλωματία, η εξωτερική πολιτική, αυτό που λέμε η διεθνής σκακιέρα, δεν μπορεί να αναλύονται με όρους απλοϊκούς ή με λογικές ψευτο-πατριωτισμού. Το ότι η Ελλάδα είναι ισχυρή φαίνεται κυρίως στις πολύ μεγάλες κρίσεις. Ο στόχος ποιος είναι; Από όλα αυτά, να μην βγούμε χαμένοι έστω και σε τίποτα, έστω και στο ελάχιστο.

Για να κλείσω το κεφάλαιο μεταναστευτικό, θεωρείτε δεδομένη τη στήριξη και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης στο πώς θα διαχειριστεί η κυβέρνηση αυτό ζήτημα;

Θα έπρεπε σε ζητήματα εκτάκτων συνθηκών, γεωπολιτικών κρίσεων εν ευρεία εννοία -γιατί η κρίση του μεταναστευτικού έχει σαφέστατα και μια γεωπολιτική διάσταση εξωτερικής πολιτικής, ειδικά όταν αυτές είναι υβριδικές απειλές προς την Ελλάδα και προς την Ευρώπη- το πολιτικό σύστημα, να είναι στην ίδια σελίδα. Δυστυχώς στην Ελλάδα η αντιπολίτευση, ακόμα και σε μεγάλες κρίσεις, έχει αποδειχθεί κατώτερη των περιστάσεων. Και μην ξεχνάμε, ότι αυτή τη στιγμή έχουμε κόμματα στη Βουλή που στην Ευρώπη συκοφαντούν τη χώρα, ακόμα και για ζητήματα Κράτους Δικαίου. Έχουμε τα κόμματα της δήθεν νεκρής Μαρίας στον Έβρο. Άρα, για αυτά τα κόμματα δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τίποτα.

Επειδή είπατε για το Κράτος Δικαίου, είχαμε και εξελίξεις πάνω στο θέμα αυτό σε ό,τι αφορά στις προσαρμογές της χώρας στο Κράτος Δικαίου…

Η ετήσια έκθεση για το Κράτος Δικαίου είναι η πιο ηχηρή και αποστομωτική απάντηση, εκκωφαντική θα την χαρακτήριζα, στους επαγγελματίες συκοφάντες της χώρας στο εξωτερικό. Και αναφέρομαι στα κόμματα, τα οποία συκοφαντούν κατ’ επάγγελμα και κατά συρροή την Ελλάδα και βασίζονται σε εκθέσεις δήθεν αρμόδιων για το Κράτος Δικαίου, που κατατάσσουν τη χώρα μας κάτω ακόμη και από απολυταρχικά καθεστώτα. Τις προηγούμενες μέρες τί συνέβη; Ήρθε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της, που είναι η «Βίβλος» για το Κράτος Δικαίου για την Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τη μεγαλύτερη πρόοδο, για ακόμα μία χρονιά. Και σε ζητήματα δικαιοσύνης και σε ζητήματα νομοθέτησης και ειδικά στο κομμάτι του χαρτοφυλακίου, που έχω την τιμή να χειρίζομαι, για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ήταν η καλύτερη έκθεση των τελευταίων ετών. Αναγνώρισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιοσημείωτη πρόοδο στο κομμάτι των media, της ελευθερίας του Τύπου και της προστασίας των δημοσιογράφων, αναφέροντας ονομαστικά και το τελευταίο νομοσχέδιο, το οποίο είχα την τιμή να εισηγηθώ στη Βουλή και ψηφίστηκε, δυστυχώς μόνο από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας. Και λέω «δυστυχώς», διότι δεν υπήρχε συναίνεση για ζητήματα που αναγνώρισε όλος ο Τύπος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρθηκε στην κατάργηση της απλής δυσφήμησης, στην καθιέρωση του ιδιώνυμου στις απειλές κατά δημοσιογράφων, στην task force για τους δημοσιογράφους, δηλαδή, σε μια σειρά από ενέργειες της Κυβέρνησης. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ότι είναι σε καλύτερη θέση από χώρες, όπως το Βέλγιο, η Ιταλία και πολλές άλλες, δηλαδή πάνω από τις μισές χώρες, οι οποίες έχουν παραπάνω συστάσεις. Και αναρωτιέμαι, πραγματικά, τί έχουν να πουν όλα αυτά τα κόμματα των συκοφαντιών κατά της χώρας τους, όχι κατά της Κυβέρνησης, μετά από αυτό; Δηλαδή βγάζει ένας ρεπόρτερ χωρίς ή με σύνορα, που δεν έχει επίσημη αρμοδιότητα, μια ατεκμηρίωτη έκθεση κατά της χώρας μας και την κάνουν σημαία. Και βγάζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την επίσημη έκθεση και δεν βγάζουν μισή ανακοίνωση. Ποιος μπορεί να τους πάρει στα σοβαρά; Νομίζω ότι είναι μια μεγάλη νίκη για την Ελλάδα, γιατί στο τέλος της ημέρας, στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο, οι πολίτες των άλλων χωρών δεν βλέπουν τα κόμματα, βλέπουν τη χώρα μας. Και η χώρα μας, το ξαναλέω, όσο και αν παρουσιάζεται ως μια τριτοκοσμική χώρα από την αντιπολίτευση, με την επίσημη έκθεση, παρουσιάζεται ως μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη πρόοδο και αυτό είναι μια νίκη των Ελλήνων.

Να πάμε στο θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Είναι μια υπόθεση που σας φέρνει αντιμέτωπους με μία ακόμη προανακριτική επιτροπή, όπως φαίνεται, με μια πρόταση για σύσταση προανακριτικής για να ακριβολογούμε. Ποια θα είναι η στάση σας και από τί θα σταθμιστεί η στάση που θα τηρήσετε;

Η ποινική αξιολόγηση μίας δικογραφίας σταθμίζεται μόνο με βάση τα επίσημα στοιχεία της δικογραφίας και την ποινική τους διάσταση, αν έχουν ποινική διάσταση. Δεν έχω κρύψει τα λόγια μου. Τις τελευταίες ημέρες, έχοντας κληθεί να τοποθετηθώ, σε προσωπικό επίπεδο και έχοντας και μία όποια νομική εμπειρία ως δικηγόρος 12ετίας, πλέον, μέχρι τώρα, στοιχείο επιβαρυντικό που να συνιστά ποινική ευθύνη για τους πρώην Υπουργούς, δεν έχω δει.

Για κανέναν από τους δύο; Γιατί έχετε πει ότι είναι ξεχωριστές περιπτώσεις…

Κάθε άνθρωπος, κάθε φυσικό πρόσωπο, που αξιολογείται ποινικά είναι μία ξεχωριστή περίπτωση. Δεν υπάρχει συλλογική ποινική ευθύνη, εκτός εάν περιγράφεται μια κοινή δραστηριότητα σε κάποια συγκεκριμένα αδικήματα. Εδώ μιλάμε για δύο Υπουργούς, οι οποίοι είχαν διαφορετικά χρόνια θητείας. Από εκεί και πέρα, εγώ συνολικά δεν βλέπω κάτι το οποίο να συνιστά ποινικό αδίκημα. Ωστόσο, η απόφαση που θα λάβει ο Πρωθυπουργός και η Κοινοβουλευτική ομάδα θα είναι μια απόφαση, η οποία θα εξαρτηθεί από διάφορα κριτήρια. Όλα, όμως, είναι νομικά και ποινικά. Δεν θα κρύψουμε τα λόγια μας. Θα απαντήσουμε στοιχείο – στοιχείο και δεδομένο – δεδομένο, αλλά όχι με όρους πολιτικής αξιοποίησης μιας σοβαρής υπόθεσης, όπως κάνει η αντιπολίτευση. Συνεπώς, δεν έχει ληφθεί ακόμα απόφαση. Θεωρώ ότι είναι θέμα ολίγων ημερών και, για άλλη μια φορά, αυτό το οποίο θα βγάλουμε ως συμπέρασμα θα είναι απολύτως στοιχειοθετημένο.

Έχετε υιοθετήσει πολύ υψηλούς τόνους απέναντι στο ΠΑΣΟΚ σε αυτή την υπόθεση και θέλω να σας ρωτήσω, αν ήσασταν αντιπολίτευση εσείς και υπήρχε αυτό το θέμα, το σκάνδαλο, η υπόθεση όπως θέλει να το πει κάποιος. Δεν θα ζητούσατε την πλήρη διερεύνηση όλων των ευθυνών, όπως κάνει η αξιωματική αντιπολίτευση;

Προφανώς, δεν κατηγορεί κανείς κανέναν γιατί ζητά διερεύνηση. Αυτό για το οποίο τους κατηγορούμε είναι για υποκρισία. Η Ελλάδα έχει πληρώσει για το ζήτημα των αγροτικών επιδοτήσεων 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ τα τελευταία 30 χρόνια, με βάση τα επίσημα πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σε αυτά τα λεφτά τα 415 εκατομμύρια του τελευταίου προστίμου. Αυτό δεν είναι συμψηφισμός αλλά η αλήθεια. Όταν, λοιπόν, ξέρεις με βάση τα επίσημα δεδομένα ότι η χώρα σου έχει πληρώσει δισεκατομμύρια για αυτή την πληγή, είναι υποκριτικό να λες ότι είναι «σκάνδαλο Μητσοτάκη», ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο μόνος Πρωθυπουργός, που επί των ημερών του, έγιναν διασταυρωτικοί έλεγχοι, μπλοκαρίστηκαν δεκάδες χιλιάδες ΑΦΜ, εστάλησαν στη Δικαιοσύνη και στις αρχές 5.200 φυσικά πρόσωπα, πολλές δικογραφίες, για πρώην προέδρους ΟΠΕΚΕΠΕ, για κέντρα υποδοχής δηλώσεων, για κυκλώματα στην Κρήτη, στη Βόρεια Ελλάδα, στη Νάξο. Αυτά έγιναν επί των δικών μας ημερών, πριν έρθει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Βάλαμε οικειοθελώς τη χώρα σε επιτροπεία και έλεγχο από την Ευρώπη, πέραν της ποινικής διάστασης. Και είχαμε το πολιτικό θάρρος να πούμε, ότι παρά το γεγονός ότι ήμασταν οι μόνοι οι οποίοι είδαμε αυτή την πληγή ως μία υποχρέωση κάθαρσης, δεν κάναμε όσα έπρεπε να κάνουμε και έπρεπε να γίνουν περισσότερα, τα οποία τώρα τα «τρέχουμε» με μεγαλύτερες ταχύτητες. Αυτή είναι η πολιτική συζήτηση για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Σε σχέση με τις όποιες ποινικές ευθύνες, είναι ατομικές και όχι κομματικές – συλλογικές. Εκεί, προφανώς τα κόμματα θα διαδραματίσουν το δικό τους ρόλο, όπως ορίζει η δημοκρατία με τις δικές τους προτάσεις. Αλλά στην πολιτική συζήτηση, μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας.

Μπορεί να τεθεί θέμα από την Ευρώπη για τα κονδύλια; Πως θα πληρωθούν οι αγρότες;

Όχι, δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Δεν έχει τεθεί κάτι τέτοιο στο τραπέζι, ούτε υπάρχει κάποια τέτοια ένδειξη από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το πέρασμα του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ είναι «όλη η ουσία» ως προς το τί χρειάζεται να γίνει. Γιατί μια ανεξάρτητη αρχή, κοινώς αποδεκτή, θα κάνει αυτή την αξιολόγηση και το φιλτράρισμα. Είναι μια πολύ μεγάλη αλλαγή. Θέλει φοβερή επεξεργασία. Μαζί με την ανάγκη να πιαστούν οι απατεώνες, υπάρχει και η ανάγκη να δοθούν οι επιδοτήσεις. Γιατί η συντριπτική πλειονότητα των αγροτών πρέπει να τις πάρει. Θα γίνει η επεξεργασία. Έχουμε εμπιστοσύνη στην ΑΑΔΕ, η οποία έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια. Αυτή τη στιγμή είμαστε σε μια κατάσταση, όπου τρέχουν οι μηχανισμοί του κράτους και μάλιστα πολύ προχωρημένα με τη χρήση και τεχνικών μέσων, για να αναζητήσουν τα χρήματα, πηγαίνοντας από πάνω προς τα κάτω. Οπότε, τις επόμενες εβδομάδες και σε βάθος πολλών μηνών, γιατί αυτό είναι μια κατάσταση που θα συνεχιστεί, θα περιμένετε αποτελέσματα.

Οι δημοσκοπήσεις φαίνεται να δείχνουν ότι η δική σας επιχειρηματολογία έχει περάσει στην κοινή γνώμη. Μια μεγάλη πλειοψηφία λέει ότι είναι διαχρονικές ευθύνες. Αναγνωρίζονται βεβαίως και οι ευθύνες της δικής σας κυβέρνησης. Οι απώλειες που καταγράφονται για τη Νέα Δημοκρατία είναι μικρές, κάτω από την ποσοστιαία μονάδα στην τελευταία δημοσκόπηση που είδαμε. Αυτό σας κάνει να αισιοδοξείτε, ότι πλέον αυτή η φάση της ανάταξης των ποσοστών που είδαμε να καταγράφεται τους προηγούμενους μήνες μπορεί να συνεχιστεί;

Οι εκλογές είναι σε περίπου δύο χρόνια. Προς το τέλος της τετραετίας, οι πολίτες θα κάνουν ο καθένας ξεχωριστά, η καθεμία και ο καθένας ψηφοφόρος, ένα ζύγισμα των θετικών και των αρνητικών. Ο στόχος είναι και αυτή η πληγή, αυτή η παθογένεια, αυτό το απόστημα, από τα πολύ αρνητικά -γιατί μέχρι τώρα είναι στα αρνητικά και της δικής μας κυβέρνησης, παρά τις πολλές προσπάθειες που έχουμε κάνει- να πάει στα θετικά, με την έννοια της κάθαρσης. Μέχρι τώρα θεωρώ ότι υπάρχουν πολλά και σημαντικά θετικά. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν τα κοινά μεταπτυχιακά, του Harvard, του Yale, του Columbia με τα μεγαλύτερα ελληνικά Πανεπιστήμια, με όλα σχεδόν τα ελληνικά δημόσια Πανεπιστήμια, 74 προγράμματα. Είχαμε τη σφραγίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας στην ίδρυση παραρτημάτων μη κρατικών Πανεπιστημίων στη χώρα. Είχαμε τις θετικές ειδήσεις για την οικονομία. Σε λίγες εβδομάδες θα έχουμε ακόμα περισσότερες θετικές ειδήσεις από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ. Θεωρώ ότι η Ελλάδα έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια, αλλά ακόμα πρέπει να αντιμετωπίσει πολλές πληγές, γιατί υπάρχουν ακόμα πολλές δυσκολίες.

Είναι, λοιπόν, μια μάχη με το χρόνο, με τον κακό εαυτό των προηγούμενων ετών και το δικό μας σε κάποιες περιπτώσεις κακό εαυτό, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος, γιατί θεωρώ ότι είμαστε μια Κυβέρνηση, η οποία θα έχει έναν ξεκάθαρο και μετρήσιμο απολογισμό, σε περίπου δύο χρόνια. Θα έχει ένα ακόμα πιο ξεκάθαρο πρόγραμμα για τα επόμενα χρόνια. Και αυτό, για να μην κοροϊδευόμαστε, θα συγκριθεί με την έως τώρα ακοστολόγητη και ανύπαρκτη πολιτικά αντιπρόταση της αντιπολίτευσης.

Θεωρείτε ότι δεν υπάρχει εναλλακτικός πόλος αυτή τη στιγμή;

Όλα στη ζωή είναι υποκειμενικά. Ο καθένας μπορεί να θεωρεί κάτι. Άλλοι μπορεί να θεωρούν ότι υπάρχει. Για μένα η εναλλακτική για να υφίσταται πολιτικά, πρέπει να είναι κοστολογημένη και υλοποιήσιμη. Αντιπολίτευση με κοστολογημένο και υλοποιήσιμο πρόγραμμα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια των πολλών κρίσεων, εγώ δεν έχω δει. Μακάρι να δούμε μέχρι τις εκλογές, αφού πλέον είναι και εκ του νόμου υποχρεωτικό κάθε τι που βγάζεις ως πρόγραμμα να κοστολογείται.

Ένα είναι το πρόγραμμα και η κοστολόγηση του. Ένα άλλο είναι ότι και τα ποσοστά που φαίνεται στις δημοσκοπήσεις να συγκεντρώνουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης δείχνουν έναν κατακερματισμό. Θεωρείτε ότι, για παράδειγμα, που συζητείται πολύ τις τελευταίες μέρες, η επιστροφή του κ. Τσίπρα θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα αυτά; Είναι κάτι που σας αφορά, μπορεί να αγγίξει και τη δική σας επιχειρηματολογία, τη δική σας πολιτική;

Η παρουσία του κ. Τσίπρα αποτελεί μια υπενθύμιση από μόνη της. Είτε είναι ενεργός σε επίπεδο κάποιου κόμματος που θέλει να φτιάξει, είτε ως πρώην πρωθυπουργός όταν παρεμβαίνει. Κάθε φορά που ακούμε τον κ. Τσίπρα, θυμόμαστε. Και η υπενθύμιση για εμάς, δεν είναι συμψηφισμός ή ισοπέδωση προς τα κάτω. Αλίμονο αν ο πήχης μας ήταν ο Αλέξης Τσίπρας. Θα ήταν πάρα πολύ προσβλητικό για τη δουλειά αυτής της Κυβέρνησης και για τις απαιτήσεις των πολιτών να βάλουμε τόσο χαμηλά τον πήχη. Γιατί ο κύριος Τσίπρας κρίθηκε ως πρωθυπουργός πολύ αυστηρά από τους πολίτες και ακόμα πιο αυστηρά ως αρχηγός αντιπολίτευσης. Σας θυμίζω, ότι δεν είναι μόνο ότι καταψηφίστηκε με τεράστια διαφορά μετά τη διακυβέρνησή του. Καταψηφίστηκε με ακόμα μεγαλύτερη πτώση εκλογικά, μετά τον τρόπο που χειρίστηκε τις πολύ μεγάλες κρίσεις που αντιμετώπισε με επιτυχία η Κυβέρνηση μας, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης. Άρα θεωρώ ότι κάνει ένα καλό ο κύριος Τσίπρας, με τα πολλά κακά που έχει κάνει στον τόπο. Θυμίζει που ήμασταν: Στην απόλυτη καταστροφή, στα 100 αχρείαστα δισεκατομμύρια, στην υποθήκευση της περιουσίας και το κυριότερο στην πολιτική εξαπάτηση και παγκόσμια ανυποληψία. Από το «θα καταργήσω τα μνημόνια», σε ένα αχρείαστο μνημόνιο. Από το «θα μειώσω τους φόρους», στην αύξηση των φόρων. Και το κυριότερο, επαναλαμβάνω, γιατί ποτέ δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό -ο κίνδυνος της επιστροφής των λαϊκιστών είναι πάντοτε ορατός- ο κ. Τσίπρας θύμισε το που δεν πρέπει να ξαναπάμε. Και «ευτυχώς», για να το θυμίζουν αυτό, μαζί με τον κ. Τσίπρα, έχουν μείνει τα πολιτικά του δημιουργήματα ή αυτοί που ανέδειξε ξανά ο κύριος Τσίπρας, όπως η κυρία Κωνσταντοπούλου. Μην ξεχνάμε ότι αυτή η πολιτικός με αυτόν τον τόσο τοξικό λόγο, την αντιθεσμική συμπεριφορά, κατηγορεί βουλευτές για δολοφόνους, ψηφίζει υπέρ στο να παραπεμφθούν βουλευτές -δυστυχώς μαζί με το ΠΑΣΟΚ- γιατί εκφράστηκαν με την ψήφο τους. Ο κύριος Τσίπρας την ανέδειξε και την έκανε πρόεδρο της Βουλής. Ή ο κ. Βαρουφάκης που εξ’αιτίας των χειρισμών του έκλεισαν οι τράπεζες και επιβλήθηκαν τα capital controls. Aυτά τα «πολιτικά δημιουργήματα» του κυρίου Τσίπρα, θυμίζουν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε. Και εμείς δεν ξεχνάμε και πρέπει να γινόμαστε όλο και καλύτεροι.

Δύο ερωτήσεις για αυτά που έρχονται. Το πρώτο ορόσημο είναι η ΔΕΘ. Και από τις τοποθετήσεις των κυβερνητικών στελεχών έχει τεθεί πολύ ψηλά ο πήχης. Θέλω να σας ρωτήσω αν τα στοιχεία της οικονομίας αυτή τη στιγμή διατηρούν στο τραπέζι όλες αυτές τις σκέψεις που υπήρχαν για τη μεσαία τάξη και την αύξηση των εισοδημάτων και τη μείωση της φορολόγησης. Και αν έχουμε μια εικόνα για το ποιος θα είναι ο δημοσιονομικός χώρος που θα αξιοποιηθεί το Σεπτέμβριο μέσω των εξαγγελιών του πρωθυπουργού.

Στο επίκεντρο της ΔΕΘ θα είναι η οικογένεια, το πρώτο και το κυριότερο και όσο το δυνατόν περισσότερες οικογένειες. Σίγουρα οι οικογένειες με περισσότερα παιδιά, οι μονογονεϊκές, οι άνθρωποι οι οποίοι έκαναν το πρώτο βήμα στη ζωή τους και θέλουν να κάνουν από ένα, δύο παιδιά. Γιατί κάθε οικογένεια έχει τις δικές της ανάγκες. Και η αλήθεια είναι ότι σε αυτή τη χώρα πρέπει να επενδύσουμε ακόμα περισσότερο στην ιερή έννοια της οικογένειας. Και είναι και προσωπική μου επιδίωξη να κάνω ό,τι μπορώ και ως νέος πατέρας, ούτως ώστε να πιέσω προς αυτή την κατεύθυνση. Το δεύτερο που θέλω να συγκρατήσετε για τη ΔΕΘ είναι η στήριξη της μεσαίας τάξης. Οι συνεπείς, αυτοί οι οποίοι οριακά τα έβγαλαν πέρα τα τελευταία χρόνια. Οι άνθρωποι, οι οποίοι είδαν τις συντάξεις τους, τους μισθούς τους, να πέφτουν τα προηγούμενα χρόνια και σταδιακά βλέπουν αυτό να αποκαθίσταται και θέλουν και άλλο. Και χρειάζεται και άλλο. Και η τρίτη λέξη που θέλω να συγκρατήσετε είναι φοροελαφρύνσεις. Είναι ο μόνος τρόπος, όλα αυτά να γίνουν με όρους σταθερότητας, δηλαδή να εφαρμοστούν και να έρθουν για να μείνουν. Η έκταση αυτών των παρεμβάσεων έχει να κάνει με τον δημοσιονομικό χώρο. Θεωρώ ότι θα είναι ικανός, με βάση τα πρώτα δεδομένα που έχουμε και τις ενδείξεις από το οικονομικό επιτελείο. Εργάζονται οι άνθρωποι αυτοί για να είναι ο μεγαλύτερος δυνατός, με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια, χωρίς δηλαδή όρους υποθήκευσης των επόμενων γενεών, μέχρι και την τελευταία μέρα. Το κυριότερο είναι ότι ο δημοσιονομικός χώρος αυτός δεν προέρχεται από λεφτόδεντρα, αλλά από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, από τη μείωση της ανεργίας και από την ανάπτυξη της οικονομίας. Άρα είναι ένας δημοσιονομικός χώρος με όρους εξέλιξης και όχι με όρους υποθήκευσης των επόμενων γενεών.

Ουσιαστικά θα είναι η τελευταία σφραγίδα και το τελευταίο στίγμα της κυβέρνησης. Μιλάμε για την οικονομική πολιτική του 2026 που όπως και να ’χει μας φέρνει πια μια ανάσα από τις εκλογές.

Θα έχουμε δύο ακόμα προϋπολογισμούς τους οποίους θέλουμε να ψηφίσει η αυτή Κυβέρνηση μέχρι τις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Ουσιαστικά και στην Διεθνή Έκθεση θέλουμε να απαντήσουμε σε αυτό το οποίο ειρωνικά έλεγε η αντιπολίτευση: «Μα τρώγεται η επενδυτική βαθμίδα; Τι τον νοιάζει τον πολίτη η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας;». Να αποδείξουμε ότι όλες οι κινήσεις, οι οποίες έγιναν και μετέτρεψαν την Ελλάδα από μια οικονομία «για τα σκουπίδια», όπως επίσημα χαρακτηριζόταν πριν από δέκα χρόνια και πριν από επτά και πριν από οκτώ και πριν από εννέα και πριν από έξι χρόνια, σε μια οικονομία, η οποία αυτή τη στιγμή είναι παράδειγμα προς μίμηση -γιατί σε μια περίοδο αστάθειας η Ελλάδα σταθεροποιείται και εξάγει σταθερότητα- τί σημασία έχει αυτό για τους πολίτες. Εμείς θέλουμε να δείξουμε στον κόσμο, ότι οι θυσίες τους δεν πήγαν χαμένες. Γιατί η αλήθεια είναι ότι δικαίως πολλοί συμπολίτες μας παραπονιούνται και λένε ότι «κάναμε θυσίες, πληρώσαμε πολλά παραπάνω χωρίς να μας αναλογούσαν. Και εγώ τί έχω να κερδίσω;». Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας. Είναι ό,τι πιο σημαντικό για εμένα το στοίχημα αυτό. Να αποδείξουμε στους πολίτες, ότι οι θυσίες τους δεν πήγαν χαμένες.

Το δεύτερο που έρχεται μέσα στους επόμενους μήνες είναι η συνταγματική αναθεώρηση. Και εκεί το μείζον είναι η αναζήτηση συναινέσεων. Μέσα σε αυτό το πολιτικό κλίμα, μπορούν να αναζητηθούν, πιστεύετε, συναινέσεις;

Θα συμφωνήσω μαζί σας και θα το πάω και ένα βήμα παρακάτω. Θεωρώ ότι συνταγματική αναθεώρηση, που το πρώτο της μέρος θα διαδραματιστεί πολιτικά πριν τις εκλογές και το δεύτερο μέρος μετά τις εκλογές θα είναι ο μεγεθυντικός φακός του πολιτικού συστήματος, συνολικά, όλων των κομμάτων. Και αυτό, διότι θα υπάρξουν κάποια θέματα -που σίγουρα θα τα βάλουμε εμείς, μακάρι η αντιπολίτευση να βάλει κι άλλα- τα οποία θεωρώ ότι θα είναι εμβληματικά για την Ελλάδα των επόμενων 50 ετών. Η άρση της μονιμότητας στο Δημόσιο. Δεδομένο ότι θα τεθεί από εμάς, η αναθεώρηση του άρθρου 86, η αναθεώρηση του άρθρου 16, τα μη κρατικά Πανεπιστήμια, όχι μόνο παραρτήματα. Αυτά έχει προαναγγελθεί και πολλά άλλα, ότι θα μπουν επίσημα από την κυβερνητική πλειοψηφία, όπως έχει πει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Κάποια κόμματα ισχυρίζονται ότι είναι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις για τον τόπο. Έχοντας κάνει και την αυτοκριτική τους, παραδείγματος χάρη το ΠΑΣΟΚ, για τα μη κρατικά Πανεπιστήμια. Δεν υπάρχει «ίσως» στη συνταγματική αναθεώρηση. Δεν υπάρχει ναι μεν, αλλά. Υπάρχει ναι και όχι. Θα πει ναι το ΠΑΣΟΚ στην άρση μονιμότητας στο Δημόσιο; Θα πει ναι το ΠΑΣΟΚ στο άρθρο 16; Και λέω το ΠΑΣΟΚ, γιατί δεν έχουμε απαιτήσεις από τα υπόλοιπα κόμματα. Θα δούμε το ΠΑΣΟΚ των τελευταίων ετών του κυρίου Ανδρουλάκη που συντάσσεται με τις πιο ακραίες δυνάμεις του λαϊκισμού ή θα δούμε ένα ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει κάνει την αυτοκριτική του και έχει καταλάβει ότι το 2025, 2026, 2027 και πολύ παραπάνω 2030 δεν είναι δεκαετία του ’80 και του ’90; Η συνέχεια στις οθόνες που λέτε κι εσείς…

Άρα η στάση των κομμάτων και δη του ΠΑΣΟΚ στη συνταγματική αναθεώρηση θα είναι και ένα πρόκριμα για τις συναινέσεις που ενδεχομένως να χρειαστεί να αναζητηθούν μετά τις επόμενες εκλογές;

Ανοίγετε δύο θέματα τα οποία είναι λογικό να θεωρείτε ότι συγχέονται. Η θέση μας για τις κυβερνήσεις είναι ξεκάθαρη. Δεν πιστεύουμε στις κυβερνήσεις συνεργασίας. Όχι γιατί είμαστε δογματικοί, αλλά γιατί δεν είμαστε αφελείς και αυτό μας έχει δείξει η ιστορία του τόπου. Από κει και πέρα, εγώ θα σας πω κάτι πριν φτάσουμε στο μετεκλογικό. Θεωρώ ότι η συνταγματική αναθεώρηση θα λειτουργήσει και ως μια κάθαρση μπροστά στα διλήμματα των εκλογών. Εγώ θεωρώ, ότι από αυτή τη χώρα τα προηγούμενα χρόνια έλειπε το σαφές όραμα. Εμβληματικές, λοιπόν, αλλαγές στο Σύνταγμα λειτουργούν ως ένας καθρέφτης, που κάθε κόμμα θα πάει να κοιταχτεί και αν πραγματικά έχει οραματικό, πολιτικό λόγο. Δηλαδή αν μετά από 51, 52, 53 -γιατί θα πάμε προς τις εκλογές- χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, καθόμαστε και συζητάμε, αν μπορούν να λειτουργούν μη κρατικά Πανεπιστήμια στη χώρα, που μόνο στην Κούβα δεν λειτουργούν ή αν καθόμαστε και συζητάμε αν πρέπει να υπάρχουν πολίτες δύο ταχυτήτων, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι ιδιωτικοί υπάλληλοι -πάντοτε, όπως έχουμε πει, με τους σωστούς περιορισμούς, για να μην φτάσουμε ξανά σε εποχές πλατείας Κλαυθμώνος. Τα λέω για να μην παρουσιαστούν αποσπασματικά οι απαντήσεις μου από την αντιπολίτευση. Τότε σημαίνει ότι τα κόμματα αυτά, τα οποία θεωρητικά έχουν όραμα για τη χώρα παραμένουν και ίσως και ακόμη περισσότερο οπισθοδρομικά. Άρα νομίζω ότι θα λειτουργήσει ως κάθαρση η συνταγματική αναθεώρηση. Ελπίζω να μην είναι και μια ακόμη χαμένη ευκαιρία. Να είναι και μια λύτρωση για τη χώρα και να πάει η χώρα στην επόμενη περίοδο, όλο και πιο δυνατή.

Είναι μακριά οι επόμενες εκλογές, εγώ θα επιμείνω, διότι οι εκλογές με βάση την εικόνα που βλέπουμε σήμερα στο εκλογικό σώμα, είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα έβγαζαν μια αυτοδύναμη κυβέρνηση. Και η ερώτηση είναι αν υπάρχουν συνομιλητές ή αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις να βρεθούν συνομιλητές για τη Νέα Δημοκρατία ή αν θα επιμείνει η Νέα Δημοκρατία στην αυτοδυναμία μέχρι τέλους; Αν χρειαζόταν να γίνουν σήμερα εκλογές, είστε έτοιμοι για εκλογές; Έχει κλείσει ένας κύκλος αρκετός κυβερνητικού έργου, για να τεθεί και στην κρίση των πολιτών;

Νομίζω πως όχι, με την έννοια ότι εμείς πιστεύουμε στους σταθερούς, εκλογικούς κύκλους και δώσαμε μια υπόσχεση στους πολίτες πριν από δύο χρόνια και μερικές ημέρες, να υλοποιήσουμε ένα πρόγραμμα τετραετίας. Άρα, πρέπει να το ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα αυτό. Υπάρχουν ακόμα πολύ μεγάλα έργα, τα οποία θα παραδοθούν τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια. Υπάρχουν σημαντικά ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης, που ολοκληρώνονται και έχουν να κάνουν με τη ζωή των πολιτών. Ανακαινισμένα νοσοκομεία, κέντρα υγείας, σχολεία, σημαντικές παρεμβάσεις στο σιδηρόδρομο, στις μεταφορές. Ακόμα σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη, στην υγεία, στην παιδεία. Η λειτουργία των μη κρατικών Πανεπιστημίων, η αποκατάσταση και όλων των υπολοίπων, τα οποία εξήγγειλε το Υπουργείο Παιδείας για την ασφάλεια στα Πανεπιστήμια και το κυριότερο η περαιτέρω ενδυνάμωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών. Αυτά όλα έχουν ακόμα επεισόδια, τα οποία θα τα δούμε τους επόμενους μήνες και τα περίπου δύο χρόνια που έχουν απομείνει. Άρα δεν είναι θέμα τόσο ετοιμότητας. Είναι θέμα ολοκλήρωσης μιας προσπάθειας. Δεν θέλουμε αυτή η προσπάθεια να φτάσει σε ένα σημείο. Έχει φτάσει σε ένα καλό σημείο, αλλά δεν έχει φτάσει εκεί που θέλουμε.

Εμείς πιστεύουμε στην αυτοδυναμία γιατί είμαστε ρεαλιστές. Το είπα και πριν. Όχι γιατί είμαστε δογματικοί και κυρίως γιατί αν σηκώσετε το βλέμμα σας και δείτε το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα, όταν έχεις κόμματα τα οποία συστρατεύονται σε μια ψηφοφορία σε μια επιτροπή της Βουλής, όπου θέλουν να πάνε τους συναδέλφους τους βουλευτές μέχρι και για εσχάτη προδοσία, γιατί ψήφισαν κάτι που δεν τους άρεσε, τότε για ποια συνεργασία να μιλάμε; Όταν ακόμα και το ΠΑΣΟΚ, που, πριν από δέκα χρόνια, κράτησε μαζί με τη Νέα Δημοκρατία τη χώρα στην Ευρώπη, ενώ έλεγαν ότι τα στελέχη του είναι «προδότες και γερμανοτσολιάδες», πήγε και ψήφισε «παρών» στην παραπομπή βουλευτών για ποινικές πράξεις για την ψήφο τους, δηλαδή τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα καθήκοντά τους, μπορούμε εμείς να μιλάμε για συνεργασίες;

Ένα άλλο ΠΑΣΟΚ τότε θεωρείτε και άλλο το ΠΑΣΟΚ του κ. Ανδρουλάκη;

Προφανώς. Είμαι από μικρό παιδί στη Νέα Δημοκρατία. Πολιτικά και ιδεολογικά με το ΠΑΣΟΚ μας χωρίζει μια άβυσσος. Και ειδικά με το ΠΑΣΟΚ του ’80. Αλλά δεν θυμάμαι ποτέ ξανά το ΠΑΣΟΚ να συστρατεύεται με τους πιο ακραίους λαϊκιστές και τυχοδιώκτες του ελληνικού πολιτικού συστήματος, να συνυπογράφει μαζί τους πρόταση δυσπιστίας και το κυριότερο να ψηφίζει «παρών» στο να διωχθούν βουλευτές, γιατί ψήφισαν κάτι που εκείνο θεωρεί αντισυνταγματικό. Δικαίωμά του να το θεωρεί αντισυνταγματικό ή πολιτικό λάθος ή οτιδήποτε. Η πολιτική αντιπαράθεση είναι μέρος της δημοκρατίας, συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας. Αλλά το να μιλάμε για διώξεις βουλευτών, επειδή ψήφισαν κάτι, αυτά τα έχει κάνει μόνο η Χρυσή Αυγή στα μνημόνια και η Ελληνική Λύση στη συμφωνία των Πρεσπών. Και εμείς την καταγγείλαμε την συμφωνία των Πρεσπών και ήμασταν απέναντι, λέγοντας ότι αν περάσει θα πρέπει να τηρηθεί. Δεν πήγαμε να ζητήσουμε διώξεις για τους βουλευτές που την ψήφισαν. Για όνομα του Θεού.

Θέλω να κλείσω με μια προσωπική ερώτηση, διότι οι επόμενες εκλογές είναι και για εσάς ένα στοίχημα και σε προσωπικό επίπεδο και ένα επόμενο βήμα. Και θέλω να σας ρωτήσω αν η επαφή σας τους τελευταίους μήνες, η πιο έντονη επαφή σας με τους πολίτες, σας έκανε να δείτε κάποια πράγματα και από μια διαφορετική οπτική απ’ ό,τι τα βλέπατε όντας εδώ, στο γραφείο σας στο Μέγαρο Μαξίμου.

Είναι λυτρωτική κάθε συζήτηση με τους πολίτες αυτόν τον περίπου ένα χρόνο που έχω ξεκινήσει την προσπάθειά μου στο Βόρειο Τομέα. Και για μένα είναι η πιο σημαντική πολιτική κίνηση της ζωής μου, ο Βόρειος Τομέας Αθηνών. Όπως ήταν σχολείο ζωής και κάθε μέρα, όσο ήμουν Γραμματέας του κόμματος και γύρισα ξανά και ξανά όλη την Ελλάδα. Σχεδόν κάθε φορά που μιλάς με τον κόσμο, καταλαβαίνεις ότι κάποια πράγματα που έχεις στο μυαλό σου δεν είναι ακριβώς έτσι. Κάποιες φορές είναι 20% διαφορετικά, κάποιες είναι 50%, 60%, 70% διαφορετικά. Αλίμονο, λοιπόν, αν δεν το κάναμε. Είναι φοβερά χρήσιμη για εμένα και φαντάζομαι και για όλους τους υπόλοιπους αυτή η αλληλεπίδραση και ο στόχος είναι και μέχρι τις εκλογές και πολύ παραπάνω μετά τις εκλογές να είναι συνεχώς αυξανόμενη αυτή η επαφή με τους πολίτες. Και είμαι ευγνώμων και για τα θετικά, τα οποία ακούω και σε συλλογικό και σε προσωπικό επίπεδο και πολύ παραπάνω για τις επισημάνσεις. Στο τέλος της ημέρας βοηθούν πάρα πολύ την κοινή μας προσπάθεια.

Τις μεταφέρετε τις επισημάνσεις, επειδή έχετε και μία καθημερινή επαφή με τον Πρωθυπουργό;

Πάντοτε, με το σωστό τρόπο και με σεβασμό στις έκτακτες συνθήκες, πάντοτε τις μεταφέρω και είμαι πολύ τυχερός, γιατί είμαι στο πλευρό ενός Πρωθυπουργού, που είναι αληθινά γενναιόδωρος, γιατί και σε μένα και σε πολλούς άλλους νέους ανθρώπους έχει δώσει ευκαιρίες, σε ένα πολιτικό σύστημα που τους νέους κυρίως τους είχε για χειροκροτητές μηδενός κόμματος εξαιρουμένου και για αφισοκολλητές στις προηγούμενες δεκαετίες. Εκτός από γενναιόδωρος είναι και ανοιχτός στην αντίθετη άποψη. Αν μπορούσα να πω κάτι πέραν της εργατικότητας και της αποτελεσματικότητας, εγώ το έχω ζήσει, είναι η δυνατότητα που έχει ο Πρωθυπουργός να προσαρμόζει την πολιτική του στην τεκμηρίωση και των συνεργατών του και των πολιτών, χωρίς να μένει προσκολλημένος σε μια αρχική άποψη, που μπορεί κάποιος να του είχε εκφέρει, αλλά πάντοτε με επιχειρήματα. Αυτό, δηλαδή, που λέει είναι: «Θέλω δεδομένα, θέλω επιχειρήματα, θέλω τεκμηρίωση». Και αυτό πρέπει να κάνουμε σε όλα τα επίπεδα στη ζωή μας.

Αν ξεχωρίζατε ένα θέμα που σας έχουν θέσει οι πολίτες με τους οποίους έχετε έρθει σε επαφή αυτό το διάστημα, ποιο θα είναι, ως το μεγαλύτερο πρόβλημα και ως το μεγαλύτερο λάθος της κυβέρνησης;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το στεγαστικό. Δεν θεωρώ ότι είναι ένα πρόβλημα, το οποίο το δημιούργησε η κυβέρνηση, αλλά είναι υποχρεωμένη να το διαχειριστεί. Να το αντιμετωπίσει 100% καμία κυβέρνηση δεν θα το καταφέρει. Ειδικά για τους νέους ανθρώπους, νομίζω αυτό είναι το πρώτο. Και ειδικά όσοι μένουν σε ενοίκιο. Τώρα, το μεγαλύτερο λάθος της κυβέρνησης νομίζω, είναι αυτές οι περιπτώσεις που δεν ήταν τόσο τολμηρή όσο θα έπρεπε, όπως ήταν σε άλλα πολλά. Παραδείγματος χάρη, θεωρώ ότι όσες φορές δεν φοβηθήκαμε, που ήταν πολλές: το μεταναστευτικό, η επιβολή της τάξης στη βία κατά των γυναικών, ο ποινικός κώδικας, οι μεγάλες αλλαγές που κάναμε στο ψηφιακό κράτος, βγήκαμε κερδισμένοι. Όσες φορές λίγο, κάπως φοβηθήκαμε ή τέλος πάντων δεν το πήγαμε μέχρι τέλους, όπως την πανεπιστημιακή αστυνομία, που τώρα ολοκληρώνονται αυτές οι μεγάλες αλλαγές και προσαρμόζονται, ο κόσμος δικαίως είχε παράπονα. Είμαστε η Κυβέρνηση, που για πρώτη φορά κάνει το αυτονόητο. Παρεμβαίνει στα Πανεπιστήμια και αποκαθιστά την τάξη, κάποιες φορές και μέσα σε λίγα λεπτά. Έχει πλάκα να δείτε πώς καμάρωναν κάποιοι καταληψίες στο Αριστοτέλειο, ότι κατέλαβαν κυλικείο και μέσα σε λίγα λεπτά το έβαλαν στα πόδια, με την παρέμβαση της αστυνομίας με απολύτως επαγγελματικό τρόπο και όχι εκδικητικό. Αυτό νομίζω ότι είναι ο οδηγός μας. Να μη φοβόμαστε. Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή έννοια του πολιτικού κόστους. Πάνε οι εποχές όπου οι ιδεοληψίες ή οι φοβίες έμπαιναν πάνω από τις λύσεις. Ακόμα και οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι άλλων κομμάτων, μπορεί να ήταν κάποτε και κοντά σε κόμματα της κεντροαριστεράς ή του κέντρου ή αριστεροί, θέλουν να βλέπουν Πανεπιστήμια όπου η αστυνομία να παρεμβαίνει, όταν γίνεται κάτι παράνομο. Θέλουν ο κακός υπάλληλος, είτε είναι δημόσιος είτε ιδιωτικός υπάλληλος, να έχει συνέπειες. Αυτό πρέπει να το έχουμε στο μυαλό μας και να μην φοβόμαστε.